Το περιβαλλοντικό πρόβλημα της Κρήτης. Του Γ. Παπακωνσταντή

Η Κρήτη είναι ένας ευλογημένος τόπος με πολλές ομορφιές, αρκετές περιβαλλοντικές μοναδικότητες, μοναδικό κλίμα και προνομιούχα γεωγραφική θέση. Αλλά…
Αλλά από ότι φαίνεται αντιμετωπίζει ένα ολοένα και διογκούμενο περιβαλλοντικό πρόβλημα, το οποίο οδηγεί στη σταδιακή υποβάθμιση όλων των παραπάνω θετικών στοιχείων και δημιουργεί ερωτηματικά για τη βιωσιμότητά της ως τόπος κατοικίας και ευμάρειας.
Τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί είναι τεράστια και δυστυχώς δε φαίνεται στον ορίζοντα μια διαδικασία, οποιαδήποτε, για τη συνολική αντιμετώπισή τους.
Συγκεκριμένα η Κρήτη αντιμετωπίζει την απώλεια της μοναδικής βιοποικιλότητάς της. Ενώ φιλοξενεί μοναδικά οικοσυστήματα και ενδημικά είδη φυτών και ζώων,  η καταστροφή των οικοτόπων λόγω της αστικοποίησης, της τουριστικής ανάπτυξης  των πυρκαγιών αλλά και άλλων δραστηριοτήτων, όπως η  υπερβόσκηση και η παράνομη συλλογή βοτάνων οδηγεί σε σταδιακή  μείωση της βιοποικιλότητας.
Το νησί αντιμετωπίζει επίσης τη δραματική μείωση των υδάτινων πόρων, λόγω ης υπερβολικής εκμετάλλευσης και σπατάλης τους. Η γεωργία ιδιαίτερα η καλλιέργεια της ελιάς, καταναλώνει τεράστιες ποσότητες νερού, ενώ η κατανάλωση αυξάνεται και λόγω της μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης. Επίσης ο συνδυασμός ξηρασίας και υπεράντλησης επιτείνει το πρόβλημα.
Η  Τουριστική ανάπτυξη συμβάλλει επίσης στην περιβαλλοντική επιβάρυνση. Η Κρήτη είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός και η αυξημένη ζήτηση για τουριστικές υποδομές ασκεί πιέσεις στο περιβάλλον. Η εκτεταμένη κατασκευή ξενοδοχείων, δρόμων και υποδομών, ειδικά σε παράκτιες περιοχές, συμβάλλει στην υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, της ποιότητας των υδάτων και της ρύπανσης από τα απορρίμματα.
Το νησί  επηρεάζεται επιπλέον σημαντικά από την κλιματική αλλαγή. Οι αυξημένες θερμοκρασίες και οι παρατεταμένες ξηρασίες έχουν άμεσες συνέπειες στη γεωργία, την ποιότητα του εδάφους και τα υδάτινα αποθέματα. Η αλλαγή των κλιματικών συνθηκών μπορεί να επηρεάσει και τη βιοποικιλότητα του νησιού, ενώ η άνοδος της στάθμης της θάλασσας μπορεί να επηρεάσει τις παράκτιες περιοχές.
Άλλο τεράστιο πρόβλημα είναι η διαχείριση  των απορριμμάτων και των αποβλήτων. Η υπερβολική παραγωγή πλαστικών, η μη επαρκής ανακύκλωση και η ακατάλληλη απόρριψη αποβλήτων, επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον. Επιπλέον, η ρύπανση από γεωργικές δραστηριότητες, όπως πλαστικά,  λιπάσματα και φυτοφάρμακα, επιδεινώνει το πρόβλημα.
Επίσης η  εντατική  και η εκτατική καλλιέργεια και η εκτεταμένη χρήση φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων επηρεάζουν το έδαφος, τα υδάτινα συστήματα και τη βιοποικιλότητα του νησιού. Η ερημοποίηση είναι επίσης μια ανησυχητική εξέλιξη  σε περιοχές με υπερβόσκηση
Τι πρέπει να γίνει λοιπόν, τι μπορούμε να κάνουμε από το να μένουμε απαθείς;
Το πρώτο και βασικό είναι μια σοβαρή, συνεπής και μακροπρόθεσμη προσπάθεια εκπαίδευσης της τοπικής κοινωνίας. Μια σοβαρή καμπάνια με σκοπό τη δημιουργία φιλοπεριβαλλοντικής κουλτούρας στην καθημερινότητά μας. Πρώτο βήμα η αναγνώριση του προβλήματος, η προβολή των μελλοντικών κινδύνων και επιπτώσεων αν συνεχίσουμε έτσι, ακολούθως η εκπαίδευση σε καλές πρακτικές σε συνδυασμό με τη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών, όπως π.χ. οι υποδομές ανακύκλωσης.
Το δεύτερο είναι η προστασία των υδάτινων πόρων με την υιοθέτηση καλών πρακτικών εξοικονόμησης νερού κυρίως στη γεωργία αλλά και στο σύνολο των δραστηριοτήτων. Βελτίωση επίσης των δικτύων και ενιαία διαχείριση τους
Το τρίτο και αναπόφευκτο είναι η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά με σεβασμό στο τοπίο. Με το δεδομένο ότι η κλιματική αλλαγή είναι ήδη παρούσα , και είναι παγκόσμια, η αύξηση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας είναι μια από τις σημαντικότερες λύσεις στο βαθμό βέβαια που μας αναλογεί.