Με μια κιτρόπιτα διαμέτρου πέντε μέτρων και βάρους 150 κιλών, πολλές και ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις αλλά και μια κραυγή αγωνίας για το προιόν που στο παρελθόν έκανε διάσημο το Μυλοπόταμο και την Κρήτη και τώρα έχει … εξαφανιστεί, διοργανώνεται από σήμερα ως και τις 18 Αυγούστου η 29η γιορτή κίτρου στο Γαράζο.
Της Μαρίας Καλλέργη
Όσον αφορά την κιτρόπιτα που θα κοπεί και θα μοιραστεί στους παρεβρισκόμενους την τελευταία μέρα της γιορτής πρόκειται για μια από τις εκπλήξεις που πάντα φροντίζουν να ετοιμάζουν οι διοργανωτές και να προσφέρουν στους επισκέπτες τους. Πέρισυ είχαν παρουσιάσει μια τούρτα ενώ φέτος θα παρουσιάσουν μια πίτα τεραστίων διαστάσεων. Στην ουσία πρόκειται για ένα κέικ, του οποίου η κοπή θα γίνει πανηγυρικά την τελευταία μέρα των εκδηλώσεων στο Δημαρχείο Μυλοποτάμου και θα μοιραστεί στους παρεβρισκόμενους. Η αυλαία της γιορτής θα πέσει με παραδοσιακό Κρητικό γλέντι και χορούς.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην cretewoman o πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Γαράζο κ. Μανούσος Κλάδος : “η συγκεκριμένη γιορτή βεβαίως τιμά το προιόν που κάποτε έκανε διάσημο τον τόπο μας σε όλη την Ευρώπη με την εξαιρετική ποιότητα του και βοήθησε στα μέγιστα την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής . Παράλληλα όμως αποτελεί και μια κραυγή αγωνίας για ένα προιόν που στην ουσία έχει εξαφανιστεί”.
Ο πολιτισμός του κίτρου
Το κίτρο για το Μυλοπόταμο δεν υπήρξε απλώς το προιόν που στήριξε οικογένειες, άνοιξε σπίτια, μεγάλωσε και σπούδασε παιδιά. Υπήρξε ένας κινητήριος μοχλός όχι μόνον για την οικονομική ανάπτυξη αλλά και για τον πολιτισμό.
Γύρω από το κίτρο αναπτύχθηκε ένας ολόκληρος πολιτισμός. Ειδικά στο θέμα του διατροφικού πλούτου, όπου δημιουργήθηκαν γεύσεις και συνταγές που υπάρχουν αυτή τη στιγμή και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Κλάδος: “έχουμε έναν απίστευτο πλούτο στον τομέα της γαστρονομίας και της γευσιγνωσίας, με επίκεντρο το κίτρο. Σε αυτόν περιλαμβάνονται συνταγές για κρέας, όσπρια, γλυκά, σάλτσες και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς”.
Καλλιέργεια με ιστορία
Η καλλιέργεια του κίτρου στο Γαράζο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή του Μυλοποτάμου έχει παλιά και ένδοξη ιστορία. Ξεκίνησε σταδιακά από τη δεκαετία του 30 και κορυφώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 80 με την ίδρυση της κιτρένωσης. Οι παραγωγοί που ασχολούνταν με το κίτρο ήταν εκατοντάδες όπως και οι τόνοι του Κρητικού κίτρου που εξάγονταν κάθε χρόνο σε όλη την Ευρώπη, όπου γίνονταν ανάρπαστο.
Οι λάθος κινήσεις και η έλλειψη ενδιαφέροντος οδήγησαν όπως λέει ο κ. Κλάδος στο κλείσιμο της κιτρένωσης και στον αφανισμό του ίδιου του προιόντος, το οποίο η αγορά θα ήθελε αλλά δεν υπήρχε. Το τραγικότερο όλων ίσως, είναι ότι ποτέ δε ζητήθηκαν και δε καταλογίσθηκαν ευθύνες σε κανέναν για όσα συνέβησαν στην Κιτρένωση, σημαίνοντας την αρχή του τέλους για το προιόν.
Καταλήγοντας ο κ. Κλάδος επισημαίνει : “στην ουσία προιόν δεν υπάρχει πλέον μόνο για προσωπική χρήση κάποιων λίγων παραγωγών. Αυτό θα θέλαμε να ακούσουν οι αρμόδιοι και να ασχοληθούν με το κίτρο καθώς πιστεύουμε ότι μπορεί να ξαναβρεί τη θέση του στην αγορά”.
Το πρόγραμμα
Οι εκδηλώσεις διοργανώνονται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Γαράζο και τελούν υπό την αιγίδα της Αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου, του Δήμου Μυλοποτάμου και του Επιμελητηρίου Ρεθύμνου. Πρόκειται για την 29η διοργάνωση, θα πραγματοποιηθεί από 15 έως 18 Αυγούστου, σύμφωνα με το εξής πρόγραμμα:
Τρίτη 15 Αυγούστου
Ώρα 21:00 Θεατρική Παράσταση
Μ. Ορφανουδάκη «Τα βεντουζοπότηρα» από το Θέατρο Κρήτης.
Θεατρική προσαρμογή, διασκευή & σκηνοθεσία: Μάνος Ζεϊμπέκης.
Σκηνικά-κοστούμια – Άννα Χιλετζάκη.
Παίζουν: Βαγγέλης Μαστρογιαννάκης, Μάνος Ζεϊμπέκης, Στέλιος Σπιθάκης, Σέβη Χρηστάκη, Νάνση Γαλενιανού, Μανούσος Μαυροφοράκης, Ζαχάρης Περογαμβράκης, Μαρία Καργιωτάκη, Μάνος Αυγουστάκης και Εμμανουέλλα Κοκοβάκη.
Τετάρτη 16 Αυγούστου
Ώρα 18:00 – 20:00 Σεμινάριο Κρητικής Φορεσιάς
Γνωριμία με την γυναικεία και ανδρική Κρητική φορεσιά.
Διδάσκει η τερζίνα Καλλιόπη Τσιμπισκάκη
Αίθουσα Δημαρχείου.
Ώρα 21:00 Θεατρική Παράσταση
«Με χαλούμι και τσικουδιά» … μια εύγευστη περιπλάνηση σε λαϊκά παραμύθια της Κύπρου και της Κρήτης από το «Θέατρο του παπουτσιού πάνω στο δέντρο».
Παίζουν: Βαλεντίνα Παπαδημητράκη – Βαγγέλης Λιοδάκης.
Λύρα, μαντολίνο, τραγούδι: Αλέξανδρος Ιερωνυμίδης
Λαούτο, τραγούδι: Μανώλης Αρφαράς
Πέμπτη 17 Αυγούστου
Ώρα 18:00 – 20:00 Σεμινάριο Κρητικής Φορεσιάς
Βασικά στοιχεία κατασκευής γυναικείας φορεσιάς
Διδάσκει η τερζίνα Καλλιόπη Τσιμπισκάκη
Αίθουσα Δημαρχείου
Ώρα 19:00 Παρουσίαση εκθεμάτων του Κέντρου Λαογραφίας και Πολιτισμού Ατσιποπούλου με Φιγούρες Θεάτρου Σκιών που κατασκευάστηκαν πριν 104 χρόνια σχεδιασμένες ειδικά για μουσείο καθώς και κινηματογραφικές μηχανές από το 1891 και εντεύθεν.
Αίθουσα: Πολιτιστικό Πνευματικό Κέντρο «Πρωτοπρεσβύτερος Θεμιστοκλής Μαρκάκης»
Ώρα 21:00 Ομιλία για την ιστορία του Θεάτρου Σκιών και την κινηματογραφία από τον κ. Μανώλη Ροδινό
Ώρα 21:30 Προβολή παλιάς Ελληνικής Ταινίας της Φίνος Φίλμς
Παρασκευή 18 Αυγούστου
Ώρα 18:00 – 20:00 Σεμινάριο Κρητικής Φορεσιάς
Βασικά στοιχεία κατασκευής ανδρικής φορεσιάς
Διδάσκει η τερζίνα Καλλιόπη Τσιμπισκάκη
Αίθουσα Δημαρχείου
Ώρα 20:30: Κοπή Κιτρόπιτας μήκους 5 μέτρων και 150 κιλών.
Ωρα 21:00 – ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟΥΣ «ΠΕΤΡΙΤΕΣ»
Συμμετέχουν: Βασίλης Ξυλούρης (Λαούτο – Τραγούδι), Κωστής Σκουλάς (Λύρα – Τραγούδι), Νίκος Ξυλούρης – Γκρας (Τραγούδι), Γιάννης Λουλάκης (Τραγούδι), Σπύρος Σκουραδάκης (Λαούτο) & Γιώργης Παπουτσάκης ( Κιθάρα).
Χορεύουν τα συγκροτήματα του Βιωματικού, Μουσικοχορευτικού και παιδαγωγικού εργαστηρίου «Πυρρίχια Δρώμενα»
