Ο αρχαιολογικός χώρος της Κνωσού ανοίγει για πρώτη φορά για να φιλοξενήσει μια μοναδική μουσική παράσταση: Την όπερα «Μίνως» σε πρώτη εκτέλεση από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα και τη Χορωδία της ΕΡΤ.
Η ιστορικής σημασίας πρωτοβουλία ανήκει στην ΕΡΤ και θα υλοποιηθεί την Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου.
Την όπερα-ντοκουμέντο «Μίνως» έγραψε η κ. Μαριέλλη Σφακιανάκη δισεγγονή του Μίνωα Καλοκαιρινού, του ανθρώπου που εκείνος πρώτος ανακάλυψε και έκανε τις πρώτες ανασκαφές στην Κνωσό στα τέλη του 19ου αιώνα, δυο ολόκληρες δεκαετίες πριν φτάσει στην Κρήτη ο Άγγλος αρχαιολόγος Αρθουρ Έβανς και συνδέσει άρρηκτα το όνομά του με την πρωτεύουσα του Μινωικού Πολιτισμού.
Η ιστορία του Μίνωα Καλοκαιρινού και συνακόλουθα της ανακάλυψης της Κνωσού, αποτελεί το περιεχόμενο της όπερας, η πρώτη εκτέλεση της οποίας στην κεντρική αυλή του αρχαιολογικού χώρου αποτελεί ύψιστη απόδοση τιμής και αναγνώρισης του μεγάλου Ηρακλειώτη πρώτου ερευνητή των ανακτόρων του Μίνωα.
Η πληροφορία της ύπαρξης της συγκεκριμένης Όπερας, που μέχρι σήμερα δεν έχει παρουσιαστεί στο κοινό, σήμανε για την ΕΡΤ την έναρξη της προσπάθειας όχι μόνο να παρουσιαστεί σε πρώτη εκτέλεση ένα λυρικό έργο από τα Μουσικά Σύνολά της, αλλά να οργανωθεί μια εκδήλωση μέγιστου συμβολισμού και ιστορικής σημασίας. Να γίνει για πρώτη φορά η Κνωσός χώρος φιλοξενίας τέτοιου είδους εκδήλωσης.
Η Περιφέρεια Κρήτης αγκάλιασε και υιοθέτησε αμέσως την ιδέα, όπως επίσης και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, η θετική εισήγηση της οποίας οδήγησε στην ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου να παρουσιαστεί για πρώτη φορά η όπερα «Μίνως» στην «καρδιά» του αρχαιολογικού χώρου της Κνωσού.
Η όπερα θα «ανέβει» στην Κνωσό παρουσία 250 θεατών (σύμφωνα με την απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του αριθμού των θεατών) που θα βρεθούν στην κεντρική αυλή των ανακτόρων με δελτία εισόδου – προσκλήσεις.
Η παράσταση θα επαναληφθεί την επομένη, Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου στο Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης» του Ηρακλείου, επίσης με δωρεάν δελτία εισόδου.
Την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ θα διευθύνει η Ζωή Ζενιώδη.
Διδασκαλία Χορωδίας της ΕΡΤ Δημήτρης Κτιστάκης.
Σολίστες:
Στον ρόλο του Μίνωα Καλοκαιρινού ο βαρύτονος Πέτρος Σαλάτας.
Τη Σκεύω Καλοκαιρινού θα ερμηνεύσει η μεσόφωνος Σοφία Καπετανάκου.
Στον ρόλο του επιστάτη των ανασκαφών ο τενόρος Γιάννης Κάβουρας και του «οράματος», της φανταστικής Αριάδνης, η υψίφωνος Βικτώρια Μανωλίδου.
Μία όπερα-ντοκιμαντέρ και μια ιστορία ανασκαφής
Η όπερα στην ουσία είναι ένα ντοκιμαντέρ, καθώς βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.
Ο Μίνωας Καλοκαιρινός γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1843 και ήταν το τελευταίο παιδί μιας βαθύπλουτης και επιφανούς οικογένειας, από τα πέντε παιδιά της οποίας επέζησαν τα δυο. Μετά τον θάνατο του πατέρα τους, τα δυο αδέλφια, Λυσίμαχος και Μίνωας, αφοσιώθηκαν στη διαχείριση της μεγάλης οικογενειακής περιουσίας, την οποία αργότερα μοιράστηκαν.
Ο υστερότοκος Μίνωας, που θα ασχοληθεί με τη σαπωνοποιία και την οινοποιία, θα σπουδάσει νομικά (με διακοπές), κυρίως όμως θα γοητευτεί από τους αρχαίους συγγραφείς.
Η ανασκαφή του Καλοκαιρινού ξεκίνησε το 1878. Σύμφωνα με τον ίδιο, η έρευνα πραγματοποιήθηκε με δυναμικό 20 εργατών, διήρκεσε τρεις εβδομάδες και κόστισε στον ανασκαφέα 750 φράγκα.
Αν και πίστεψε ότι ανακάλυψε ολόκληρο το ανάκτορο του μυθικού βασιλιά, στην πραγματικότητα είχε εντοπίσει ένα μεγάλο τμήμα της Δυτικής πτέρυγας του ανακτορικού συγκροτήματος της Κνωσού. Όμως δεν έμελλε να συνεχίσει.
Οι Τούρκοι τον σταμάτησαν γιατί δεν ήθελαν να βγει στο φως ένας τέτοιος πολιτισμός, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις θα ζήταγαν την απελευθέρωση της Κρήτης.
Έτσι ο Μίνωας για να μπορέσει να συνεχίσει την ανασκαφή άρχισε να ζητάει βοήθεια από τους ξένους αρχαιολόγους. Και πώς την ζητούσε;
Στέλνοντας δώρο αντικείμενα των ανασκαφών, καθώς το τουρκικό δίκαιο έλεγε ότι το 10% των ευρημάτων ανήκουν σε αυτόν που τα βρήκε. ´Αρχισε λοιπόν να στέλνει δώρα στο Λούβρο, στη Μαδρίτη, στη Ρώμη, έστειλε και στην Οξφόρδη στον Έβανς κι έτσι ξεκίνησαν αλληλογραφία.
Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία: Ο Έβανς έρχεται στην Κρήτη και ενθουσιάζεται από τα ευρήματα της Κνωσού, ζητάει κι αυτός τη συνέχιση των ανασκαφών, όπως έκαναν και άλλοι ξένοι αρχαιολόγοι (π.χ. Σλήμαν), αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Ακολουθούν δραματικά γεγονότα, όπως η μεγάλη σφαγή της 25ης Αυγούστου 1898 στο Ηράκλειο, όπου ο Μίνωας χάνει γιο, αδελφό και ανιψιά, ενώ το σπίτι του πυρπολείται και λεηλατείται, μαζί με όλα τα ευρήματα των ανασκαφών.
