Η σχολική βία , (γνωστή και ως bulling στο σχολείο), Είναι ένα φαινόμενο που σημειώνει ανησυχητικά επίπεδα παρουσίας, παρόλο που συχνά μένει αθέατο από την επίσημη πολιτεία και συχνά επίσης αποτελεί αντικείμενο άτυπων διευθετήσεων μεταξύ μαθητών και των οικογενειών τους. Μπορούμε να πούμε ότι υπήρχε από πάντα τώρα όμως έχει οξυνθεί. Η βία στο σχολείο είναι λεκτική (βρισιές, εξευτελισμός, ταπείνωση), σωματική (καβγάδες και άσκηση σωματικής βίας μεταξύ παιδιών και ομάδων παιδιών) , ψυχολογική (εκβιασμοί, ψυχολογική πίεση – κάποιοι μαθητές καταπιέζουν τους αδύνατους μαθητές για διάφορους λόγους).
Επίσης κάποιοι μαθητές εκδηλώνουν επιθετικότητα εναντίον των καθηγητών βρίζοντάς τους ή χτυπώντας τους ή καταστρέφοντάς το αυτοκίνητό τους.
Επίσης άλλη μορφή βίας είναι οι υλικές καταστροφές οι οποίες παρατηρούνται συχνά στα σχολεία, ενώ η εικόνα και των πανεπιστημίων δεν είναι καλύτερη. Υλικές καταστροφές στα σχολεία γίνονται και από εξωσχολικούς ( παιδιά που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο πριν τα 15) που τριγυρνούν γύρω από τα σχολεία. Συχνά με το να σπάζουν π.χ τα παράθυρα θέλουν να δείξουν υποσυνείδητα ότι βρίσκονται σε απόγνωση.
Η βία στα σχολεία εκδηλώνεται από μαθητές ή και εξωσχολικούς και μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, οι οποίοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Συχνότερα παρουσιάζεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
· Σε νεαρούς με προβλήματα συμπεριφοράς στους οποίους οι καθηγητές δεν μπορούν να επιβληθούν.
· Σε μαθητές που πνίγονται μέσα στο σχολικό περιβάλλον και μέσω της βίας θέλουν να ξεφύγουν.
· Σε μερικό βαθμό μπορεί να ευθύνονται οι μαθησιακές δυσκολίες οι οποίες προκαλούν μεγάλα προβλήματα στους εφήβους και είναι ένας από τους λόγους που εγκαταλείπουν το σχολείο πριν τελειώσουν το λύκειο. Έτσι «εξωσχολικοί » πλέον, ψάχνουν να βρουν το δρόμο τους. Υπάρχει κίνδυνος να μπλεχτούν με «κακές παρέες», δηλαδή ομάδες συνομηλίκων ή μεγαλύτερων, γιατί θέλουν να αποκτήσουν μια ταυτότητα, να νοιώθουν ότι ανήκουν κάπου. Επίσης υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μπλεχτούν με τα ναρκωτικά.
· Η άσχημη οικογενειακή κατάσταση ( , έλλειψη ποιοτικού οικογενειακού χρόνου ή χωρισμένοι γονείς, οικονομικά προβλήματα κτλ.) Επίσης παιδιά που προέρχονται από οικογένειες που η βία είναι μέρος της ζωής τους μεταφέρουν αυτή τη συμπεριφορά στο σχολείο.
· Ανεπαρκείς υπηρεσίες με ειδικευμένο προσωπικό σε έλειψη, (ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κλπ) για να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν δυσπροσάρμοστα και συναισθηματικά διαταραγμένα παιδιά.
· Συχνά η οικογένεια αλλά και το σχολείο δεν έχουν διδάξει τρόπους στα παιδιά για τη πολιτισμένη λύση των προβλημάτων. Τα παιδιά δεν έχουν μάθει να διαπραγματεύονται, να συμβιβάζονται, να υποχωρούν.
· Στην Κρήτη ιδιαίτερα ο ρόλος του αγοριού, και η κοινωνικοποίησή του ως “άντρα” κατασκευάζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να συμβάλει στη βία. Πρέπει να είναι σκληρός, να μη δέχεται να τον προκαλούν οι άλλοι, να θέλει να εντυπωσιάζει, να μην ανέχεται εύκολα προκλήσεις, να είναι ισχυρός κ.λ.π.
· Οι δραματικές αλλαγές που έχουν γίνει στην κοινωνία τα τελευταία χρόνια και η αδυναμία του σχολείου να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Στα σχολεία, δε γίνεται σωστή ενημέρωση για καυτά θέματα όπως η βία, τα ναρκωτικά, το τσιγάρο, το σεξ, η οδική ασφάλεια κ.α.
· Στα μεγάλα σχολεία, όταν οι μαθητές δε γνωρίζονται μεταξύ τους τότε δίνεται η ευκαιρία σε ομάδες παιδιών να προκαλέσουν προβλήματα εκμεταλλευόμενοι την ανωνυμία.
Για την καταπολέμηση της βίας στα σχολεία, απαιτούνται συνδυασμένες μεθοδικές ενέργειες σχολείου και οικογενειών, με τη συμμετοχή υπηρεσιών και ειδικών όπως ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.α. όμως την κύρια δυνατότητα και ευθύνη καθοδήγησης των ανηλίκων, την έχουν οι γονείς και από εκείνους εξαρτάται κατά το μεγαλύτερο μέρος η διαμόρφωση ανασταλτικών παραγόντων για τη βία, στα παιδιά τους.
