Ένα πολύ παλιό έθιμο αναβίωε ο πολιτιστικός σύλλογος Μελιδονίου στο Ρέθυμνο, με τη συμμετοχή των κατοίκων του χωριού αλλά και πολλών επισκεπτών, η ιστορία του οποίου χάνεται στα βάθη των χρόνων της Τουρκοκρατίας και ομολογουμένως δεν είναι πολύ συνηθισμένο.
Το έθιμο συνδυάζει στοιχεία δυονυσιακά, όπως άλλωστε όλα τα έθιμα της Αποκριάς, αλλά παρεμβάνει και η κοινωνική κατάσταση της Τουρκοκρατίας, και οι σχέσεις χριστιανών και τούρκων….
Πρόκειται στην ουσία για μια παράσταση, όπου 6 νέοι, ντυμένοι με κρητική στολή και φορώντας μάσκες, καθώς και ένας άλλος νέος ντυμένος νύφη, ξεκινούν το χορό στην πλατεία του χωριού. Οι νέοι αναπαριστούν τα αδέλφια της “νύφης”, οι οποίοι την προστατεύουν να μην την κλέψουν οι άλλοι που συμμετέχουν στο έθιμο. Κατά τη διάρκεια του χορού, κάποιοι από το πλήθος που χορέυει παίρνουν από το χέρι τη νύφη και τρέχουν, προσπαθώντας έτσι να την “κλέψουν”, φυσικά τα αδέλφια της τρέχουν να τη σώσουν και ρίχνουν και καμιά ξυλιά στους επίδοξους απαγωγείς, και βέβαια η νύφη αντιστέκεται και δεν τρέχει γρήγορα…
με τα πολλά κάποιοι καταφέρνουν να κλέψουν τη νύφη και μετά από λίγο εκείνη επιστρέφει σε κατάσταση εγκυμοσύνης.
Επιστρατεύεται ο Τούρκος δικαστής, ο καδής, προκειμένου να αποφανθεί ποιος είναι ο δράστης, στο τέλος και αφού η νύφη γεννήσει το μωρό, αποδεινύεται ότι ο ίδιος είναι ο “δράστης”, το παραδέχεται και έπονται τα συχαρίκια…
Φαίνεται ότι το έθιμο έχει τις ρίζες του στα πρώιμα χρόνια της τουρκοκρατίας, οπότε οι Τούρκοι προύχοντες, έβαζαν στο μάτι τις όμορφες Μελιδονιώτισες και ήθελαν να τις παντρευτούν, συχνά ανεξαρτήτως της δικής τους θέλησης. Όμως πριν από το γάμο έτρεχαν στον Καδή, προκειμένου να τις εξετάσει αν ήταν παρθένες. Ο καδής όμως, ο οποίος ήταν και ο υπέρτατος άρχοντας, δεν άφηνε την ευακιρία να πάει χαμένη…
Το έθιμο, φαίνεται ότι καθιερώθηκε όταν πια είχε εκλείψει αυτή η συνήθεια και το εόρταζαν Χριστιανοί και Τούρκοι μαζί και ήταν ο μοναδικός ίσως τρόπος που χριστιανοί ντυμένοι μασκαράδες, έριχναν μερικές ξυλιές στους τούρκους που προσπαθούσαν να “απαγάγουν” τη νύφη…
Αργότερα μετά τον Β πόλεμο, προστέθηκαν ορισμένα επιπλέον στοιχεία αποκριάτικα, όπως ο καρτελάς, ή αράπης, όπου ένας κάτοικος του χωριού κάποια στιγμή αποφάσισε να ντυθεί με χαρτιά τράπουλας βάφοντας μαύρο το πρόσωπό του και σέρνοντας μαζί του ένα “μαϊμούνι”, δηλαδή Μαϊμουδάκι, έκαννα διάφορα αστεία για να γελούν οι παρευρισκόμενοι.
Το έθιμο συνεχίζεται κάθε χρόνο, χάρι στις προσπάθειες του πολιτιστικού συλλόγου
Η Κρητική ύπαιθρος είναι γεμάτη από έθιμα της αποκριάς και της καθαρής Δευτέρας, όμως η “υπόθεση” της απαγωγής της νύφης στο Μελιδόνι, είναι πράγματι κα΄τι το ιδιαίτερο.
