Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα «να αφήσω το παιδί μου μόνο του στο σπίτι ή όχι». Το δίλημμα γίνεται πιο έντονο συνήθως την περίοδο που τα σχολεία είναι κλειστά και δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να αφήσουν κάπου τα παιδιά τους.
Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα να αφήσετε μόνο στο σπίτι έναν έφηβο δεκατριών ετών, όπως επίσης είναι προφανές να μην το αφήσουμε μόνο του, όταν πρόκειται για ένα παιδί πέντε ετών ή μικρότερο.
Πολύ συχνά, μικρά παιδιά επιμένουν ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα και αποζητούν να μείνουν μόνα στο σπίτι. Αντίθετα, υπάρχουν μεγάλα παιδιά που φοβούνται και νιώθουν ανασφάλεια. Ο κ. Στέλιος Μαντούδης, Αναπτυξιακός Εργοθεραπευτής, επισημαίνει ότι γενικά ο γονιός πρέπει να γνωρίζει ότι δεν είναι σωστό ένα παιδί ηλικίας μικρότερης των δέκα ετών να μένει μόνο του για πολλές ώρες και συστηματικά.
Πριν αποφασίσει ο γονιός να αφήσει το παιδί μόνο του θα πρέπει να λάβει υπόψη τα παρακάτω:
• Το παιδί θα πρέπει να είναι τυπικό και υπεύθυνο με τις καθημερινές ευθύνες και υποχρεώσεις που του αναθέτουμε, όπως να στρώσει το κρεβάτι, να μαζέψει το πιάτο του από το τραπέζι, να φτιάξει ένα τοστ μόνο του κλπ.
• Να κατανοεί κινδύνους που μπορεί να προκύψουν και να ακολουθεί τις οδηγίες μας, όπως «μην ανοίγεις την πόρτα σε άγνωστους» πωλητές, διανομείς ή οτιδήποτε άλλο
• Να έχει την ψυχραιμία, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί μία έκτακτη κατάσταση, έναν κίνδυνο, όπως αν πέσει το ρεύμα, αν κόψει το δάχτυλο του κλπ.
• Σε περίπτωση που πρόκειται για μοναχοπαίδι ή για ένα παιδί μόνο του στο σπίτι, τότε λαμβάνουμε υπόψη και τη συναισθηματική επιθυμία του παιδιού
• Αν είναι δυο-τρία παιδιά μαζί πρέπει να ορίσουμε τον αρχηγό, ποιος θα παίρνει τις αποφάσεις ώστε να εξασφαλίσουμε να μην παρασύρει ο ένας τον άλλον
Τι μαθαίνουμε στο παιδί ώστε να μπορεί να μείνει μόνο του:
• Τον τηλεφωνικό αριθμό που πρέπει να καλέσει σε περίπτωση ανάγκης, το τηλεφωνικό κέντρο της αστυνομίας κλπ.
• Τους λέμε τη διεύθυνσή μας, το όνομα, το τηλέφωνο μας και τι ανάγκη έχουμε
• Του μαθαίνουμε πώς να χειρίζεται το σύστημα συναγερμού (εάν και εφόσον υπάρχει σε ένα σπίτι)
• Να ξέρει τι να κάνει, σε ποιον να πάει σε περίπτωση που κλειδωθεί έξω από το σπίτι
• Να κάνει διαπιστωμένα υπεύθυνη χρήση των ηλεκτρικών συσκευών του σπιτιού, π.χ. να φτιάξει ένα τοστ και να κλείσει την τοστιέρα
• Όταν απαντά στο τηλέφωνο να μην δίνει σε αγνώστους την πληροφορία ότι είναι μόνος του στο σπίτι, αντίθετα να λέει ότι οι γονείς μου δεν μπορούν να σας μιλήσουν αυτή τη στιγμή
• Να γνωρίζει πώς λειτουργεί ο ηλεκτρολογικός πίνακας και πώς σηκώνουμε το ρελέ
Εφόσον υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις εφαρμόζουμε την απομάκρυνσή μας από το σπίτι σταδιακά και για μικρή χρονική περίοδο. Στην αρχή μισή ώρα και σιγά σιγά την αυξάνουμε. Ο χρόνος παραμονής καθορίζεται από το πώς αισθάνθηκε το παιδί κατά τη διάρκεια της απουσίας μας, την κατάσταση που βρήκαμε το σπίτι, αλλά και την μεταξύ σχέση των παιδιών, αν τσακώθηκαν κλπ.
Εάν λοιπόν αποφασίσετε να αφήσετε το παιδί μόνο του, θα πρέπει να υπάρχουν και κάποιοι κανόνες:
• Αν θέλει να καλέσει φίλους στο σπίτι, ενώ εσείς θα απουσιάζετε, θα πρέπει πρώτα να ενημερώσει ποιους θα καλέσει και να το επιτρέψετε
• Να μην τους επιτρέπει να πηγαίνουν στο δωμάτιο των γονιών
• Αν υπάρχουν προγράμματα προστασίας να μην αποκαλύπτει τους κωδικούς
• Πώς και τι μπορεί να μαγειρέψει, όταν εσείς απουσιάζετε
Οδηγός για γονείς
• Όταν λείπετε πολλές ώρες μπορείτε να του τηλεφωνήσετε μια φορά για να βεβαιωθείτε ότι όλα είναι καλά
• Αν είστε κάπου όπου δεν μπορείτε να απαντάτε στα τηλεφωνήματα του, τότε ενημερώστε το ώστε να μην ανησυχεί, και καλό είναι να του δώσετε ένα δεύτερο αριθμό τηλεφώνου, για παράδειγμα της θείας του
• Εξασφαλίστε να μην έχετε εκτεθειμένα αλκοολούχα ποτά, φάρμακα, τσιγάρα γιατί τα παιδιά μπαίνουν στον πειρασμό να τα δοκιμάσουν κάποιες φορές
• Μην αφήνετε εκτεθειμένα σπίρτα ή αναπτήρες. Έχουν αναφερθεί περιστατικά όπου τα παιδιά παίζοντας με αυτά έβαλαν φωτιά στο σπίτι
• Φροντίζουμε να μην αφήνουμε κλειδιά αυτοκινήτου ή μηχανής γιατί ένα παιδί στην εφηβεία μπορεί εύκολα να το πάρει και να το οδηγήσει
• Και φυσικά αν έχετε όπλο στο σπίτι, να είστε σίγουροι ότι είναι καλά κλειδωμένο και ότι δεν υπάρχει τρόπος να το οπλίσει το παιδί ή ακόμα και να το βρει
Ας μη ξεχνάμε ότι αφήνοντας το παιδί μόνο στο σπίτι το βοηθάμε να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του, την ανεξαρτησία και την υπευθυνότητα του.
