Το Ευρωπαικό βραβείο λογοτεχνίας για το 2017 διεκδικεί μαζί με δύο ακόμα ελληνίδες η Κρητικιά Μαρία Ξυλούρη με το τρίτο μυθιστόρημα της “Η νυχτερινή βάρδια του καλλιγράφου”. Όπως ανακοινώθηκε οι άλλες δύο υποψηφιότητες από την Ελλάδα για το ίδιο βραβείο διεκδικούν τα βιβλία: «Δενδρίτες» (εκδόσεις Πόλις, 2015) της Κάλλιας Παπαδάκη και «Ο Έλληνας γιατρός» (εκδόσεις Μελάνι, 2017) της Καρολίνας Μέρμηγκα.
Το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (European Union Prize for Literature), που θα απονεμηθεί στις 23 Μαΐου, στις Βρυξέλλες.
Το Βραβείο στηρίζεται από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που έχει αναθέσει τον συντονισμό του στην Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ομοσπονδία Βιβλιοπωλών (EIBF), το Συμβούλιο Ευρωπαίων Συγγραφέων (EWC) και την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών (FEP), ενώ στην Ελλάδα συντονίζεται από την Εταιρεία Συγγραφέων.
Η συγγραφέας για το βιβλίο
Σε παλαιότερη συνέντευξη της στην Εφημερίδα των Συντακτών κι ενώ το βιβλίο της ήταν υπό έκδοση η κ.Ξυλούρη είχε δηλώσει: “Πριν ακόμα ολοκληρώσω το προηγούμενο βιβλίο μου, ήξερα τι δεν ήθελα να είναι το επόμενο: είχα μπουχτίσει την κλειστοφοβία, το αστικό γκρίζο τού «Rewind» και του «Πώς τελειώνει ο κόσμος»· ήθελα, κατά το δυνατόν, το επόμενο να διαδραματίζεται σε χώρους ανοιχτούς, οι άνθρωποί του να βλέπουν ουρανό, θάλασσα.
´Ισως γι’ αυτό «Η νυχτερινή βάρδια του καλλιγράφου» να γεννήθηκε από ένα μέρος, ένα τοπίο: Δυο-τρεις μήνες αφότου παρέδωσα το χειρόγραφο του «Πώς τελειώνει ο κόσμος» βρέθηκα, κατακαλόκαιρο, σε μια εκκλησία μισορημαγμένη: έλειπαν η στέγη κι ο ένας τοίχος· οι αγιογραφίες και τα εικονίσματα επίσης· στο αλλοτινό της δάπεδο, τώρα γεμάτο φύλλα, φύτρωναν πλατάνια.
Εξίσου ρημαγμένο ήταν και το χωριό όπου βρισκόταν η εκκλησία· ένα σπίτι μόνο έστεκε ακόμα —σιγά σιγά διαλυόταν κι αυτό— κι ένα κοιμητήρι άκρη άκρη.
Εκεί γεννήθηκε το Νιόφυτο, ο τόπος όπου διαδραματίζεται το νέο βιβλίο· στα άλλα βιβλία είχα πάντα ένα επεισόδιο από τη ζωή ενός ήρωα και ξεκινούσα να γράφω για να δω πώς έφτασε σ’ αυτό ή πού πήγε μετά· σ’ αυτό ξεκίνησα από τον τόπο, από το Νιόφυτο, κατοικημένο από ένα αρχικά αδιαφοροποίητο σχεδόν πλήθος, κι έψαχνα να βρω τι έκανε με τον τόπο αυτόν το πλήθος· ένας ένας οι χαρακτήρες έκαναν ένα βήμα μπροστά κι αποκτούσαν πρόσωπο.
Ακόμα κι ο κατ’ εμέ κεντρικός χαρακτήρας, ο Αδαμάντιος Ραγκούδης, ο καλλιγράφος του τίτλου, άρχισε να αποκτά αυτόν τον κεντρικό του ρόλο στο τέλος, πια, της δεύτερης γραφής.
Είναι ένα βιβλίο που στο μυαλό μου το έχω ως ανάποδο και παράξενο· μα ακριβώς επειδή είναι ανάποδο και παράξενο, το διασκέδασα, νομίζω, περισσότερο απ’ τα προηγούμενα”.
Η υπόθεση
Το Νιόφυτο ολισθαίνει και οι κάτοικοί του θα ζήσουν με οριστικό τρόπο τη χάλαση. Και καθώς το άλλοτε ορεινό χωριό μετατρέπεται σε παραθαλάσσιο θέρετρο, τρεις Ραγκουδαίοι, ο Λουκάς , ο πρωτότοκος γιος του και ο εγγονός του Αδαμάντιος, το φτερωτό αγόρι που θα γίνει ο καλλιγράφος, θα ζήσουν μέσα σε έναν λαβύρινθο από γλυπτά πουλιά. Και οι τρεις θα πληρώσουν το ακριβό αντίτιμο για το αίμα που κουβαλά η οικογένεια στις πλάτες της· γιατί το αίμα επιστρέφει, το αίμα δεν ξεχνά, αχνίζει εκεί όπου χύθηκε κι όταν ακόμα το έχει ρουφήξει η γη.
Το τρίτο μυθιστόρημα της Μαρίας Ξυλούρη διαδραματίζεται σε ένα χωριό της Βόρειας Ελλάδας, μεταξύ 1965 και 2012, με ένα μικρό μέρος του να εκτυλίσσεται σε ένα νησί που συνεχώς μετακινείται σαν μια σχεδία που ποτέ δεν ρίχνει άγκυρα. Οι ενότητες του μυθιστορήματος είναι τρεις (Φεύγει το νησί, Μια σύντομη ιστορία της ορνιθολογίας, Ο αετομάχος), όσα και τα κεντρικά πρόσωπα της οικογένειας Ραγκούδη που αποτελούν τον κορμό του. Ένας γιος και ένας πατέρας διασχίζουν τις μέρες τους ανάμεσα στα δικά τους φαντάσματα, συνυπάρχουν σε έναν κόσμο γεμάτο από στρατιές πουλιών, αναζητώντας την εξιλέωση, πατώντας πάνω σε έναν ασταθή τόπο, σε έναν τόπο που ολισθαίνει -ίσως αναπόφευκτα- προς τον χαμό…
Ποιά είναι η Μαρία Ξυλούρη
Η Μαρία Ξυλούρη γεννήθηκε το 1983 στην Κρήτη. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου έκανε και τις μεταπτυχιακές σπουδές της (Ψυχολογία και ΜΜΕ). Με το πρώτο της μυθιστόρημα, Rewind (Καλέντης, 2009), ήταν υποψήφια για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού Διαβάζω (2010). Το 2011 τιμήθηκε με μία από τις τρεις υποτροφίες συγγραφής που απονεμήθηκαν κατά το Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών του ΕΚΕΒΙ. Το δεύτερο μυθιστόρημά της, Πώς τελειώνει ο κόσμος (Καλέντης, 2012), απέσπασε το Athens Prize for Literature 2013 του περιοδικού (δε)κατα, ενώ ήταν υποψήφιο και για το βραβείο αναγνωστών ΕΡΤ-ΕΚΕΒΙ (2012). Η νυχτερινή βάρδια του καλλιγράφου (Καλέντης, 2015) είναι το τρίτο της μυθιστόρημα.
Οι υποψηφιότητες
Οι τρεις υποψηφιότητες για το βραβειο του 2017 είναι:
-«Η νυχτερινή βάρδια του καλλιγράφου» είναι το τρίτο μυθιστόρημα της Μαρίας Ξυλούρη (1983), έχοντας προηγηθεί το βραβευμένο «Πώς τελειώνει ο κόσμος» (Καλέντης, 2012) και το υποψήφιο για βραβείο «Rewind» (Καλέντης, 2009). Εργάζεται ως κειμενογράφος.
-Οι «Δενδρίτες» είναι το πρώτο μυθιστόρημα της Κάλλιας Παπαδάκη (1978). Έχουν προηγηθεί η βραβευμένη συλλογή διηγημάτων «Ο ήχος του ακάλυπτου» (Πόλις, 2009) και η ποιητική συλλογή «Λεβάντα στο Δεκέμβρη» (Πόλις, 2011). Η συγγραφέας έχει επίσης τιμηθεί για τη δουλειά της ως σεναριογράφος.
-«Ο Έλληνας γιατρός» είναι το δεύτερο μυθιστόρημα της Καρολίνας Μέρμηγκα (1957). Έχουν προηγηθεί το μυθιστόρημα «Συγγενής» (Μελάνι, 2013) και οι συλλογές διηγημάτων «Σήμερα δεν θα πεθάνω» (Μελάνι, 2010) και «Ερωτευμένες» (Εστία, 2005). Είναι δικηγόρος και συνεργάζεται με περιοδικά.
