Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και αρχαιότερη εκλησία της Κρήτης. Βρίσκεται στη Γόρτυνα και ανακαλύφθηκε το 1978-79 ενώ άρχισε να ανασκάπτεται από το 1991, από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή που διενεργούσε και τις ανασκαφές στην αρχαία Γόρτυνα, με επικεφαλής τον ιταλό καθηγητή και ακαδημαικό Antonino Di Vita.
Πρόσφατα μάλιστα την Κυριακή 1η Οκτωβρίου 2017, ακριβώς δίπλα στο σύνθρονο της Βασιλικής της Μητρόπολης της Αρχαίας Γόρτυνας, η οποία ήταν έδρα της Αποστολικής Εκκλησίας Κρήτης κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο, τελέσθηκε με λαμπρότητα, , Αρχιερατικό Συλλείτουργο από τον οικείο Ποιμενάρχη, Σεβ. Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας κ. Μακάριο, και τον Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Ευγένιο.
Όμως ο χώρος αυτός, είναι παραδομένος δυστυχώς στην κακή μοίρα, κακή διοίκηση ή όπως αλλιώς να το πούμε, του Ελληνικού κράτους, αλλά και στην αδιαφορία όλων των διοικητικών και αυτοδιοικητικών βαθμίδων παρά τις προσπάθειες της Εκλησίας. Συγκεκριμένα, όπως θα δείτε και στη φωτογραφία, η αρχαία αυτή εκλησία, τεράστιας αρχαιολογικής, ιστορικής και θρησκευτικής σημασίας, χωρίζεται στη μέση από ένα…δρόμο και μάλιστα άσφαλτο!
τοπογραφική αποτύπωση του χώρου
Είναι ο δρόμος που συνδέει την τοπική κοινότητα που ονομάζεται Μητρόπολη, με τις Mοίρες και τέμνει στη μέση τα ερείπεια της πρωτοχριστιανικής εκλησίας! Λες και δεν υπήρχε δυνατότητα να λοξοδρομήσει λίγο ώστε να αφήσει ανέπαφο το χώρο αυτό, όταν μάλιστα υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι στο χώρο αυτό υπάρχουν πολλές ταφές με πιθανότητα να υπάρχει και ο τάφος του πρώτου επισκόπου Κρήτης, αγίου Τίτο
