Σχέση ζωής είχε η Μελίνα Μερκούρη με την Κρήτη και τους Κρητικούς, με όλους, από το Νίκο Καζαντζάκη ως και τον τελευταίο κάτοικο της Κριτσάς στα γυρίσματα της ταινίας «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται». Ήταν η εποχή που η Κριτσά κατάφερε να «εκτοπίσει» την Γιουγκοσλαβία και να γίνει ο τόπος της Ελλάδας που θα γυριζόταν η πρώτη διεθνής παραγωγή, με μια ταινία που διακρίθηκε στο φεστιβάλ των Καννών. Και ο τόπος που με τη συμβολή της Μελίνας κατάφερε να «εξαργυρώσει» όσα αποκόμισε από αυτήν την ταινία για να αναπτυχθεί.
Στην ταινία δεν υπήρχαν σκηνικά και χρησιμοποιήθηκαν τα πραγματικά τοπία και κτίρια του χωριού, δίνοντας έτσι ένα αυθεντικό χαρακτήρα στην ταινία. Ο ίδιος ο ρόλος της Μελίνας – όχι στην ταινία – αλλά στη σχέση με την Κριτσά και τους ανθρώπου ς της καταλυτική. Ο «Χριστός ξανασταυρώνεται» ήταν η πρώτη διεθνής παραγωγή που γυρίστηκε στη χώρα μας. Ένα χρόνο μετά στις Κάνες η πρεμιέρα της ταινίας αποκάλυπτε στους Ευρωπαίους έναν παράδεισο επί γης, που τους σαγήνευσε αμέσως. Είκοσι χρόνια αργότερα στην εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού «Αλάτι και Πιπέρι» ο τότε πρόεδρος της κοινότητας Κριτσάς Γιάννης Ταβλάς έλεγε γελώντας στον Ντασέν: Όπου γύρισες τότε σκηνή, σήμερα έχει χτιστεί κι ένα ξενοδοχείο».
Οι υπέροχοι άνθρωποι
Τα γυρίσματα κράτησαν μήνες. Και η Μελίνα ζούσε καθημερινά μαζί με τους κατοίκους της Κριτσάς. . Τα απογεύματα η Μελίνα μάζευε τους κατοίκους στο σχολείο και τους διάβαζε Καζαντζάκη για να καταλάβουν την υπόθεση του βιβλίου «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται».
Η ίδια, το 1990, τέσσερα χρόνια πριν το θάνατο της έδωσε συνέντευξη στην ΕΡΤ και το Γιώργο Δουατζή ανέφερε για την ταινία και τους Κρητικούς: «-«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Kαζαντζάκη. Καταφέραμε να το γυρίσουμε στην Ελλάδα, ενώ ο παραγωγός ήθελε να το γυρίσει στη Γιουγκοσλαβία. Είναι η πρώτη ευρωπαϊκή ταινία που έγινε με πάρα πολλούς σταρ. Πήγαμε στην Κρήτη. Tην Κρήτη θέλω να στη διηγηθώ για να καταλάβεις τους Κρητικούς, να καταλάβεις λίγο τον Ντασέν και το τι φτιάξαμε στο χωριό που γυρίσαμε την ταινία. Ήταν ένα έργο γεμάτο πάθος, ήταν όλοι οι Κρητικοί εκεί που λάτρευαν τον Καζαντζάκη και βέβαια ήμουν πολύ ευχαριστημένη».
Για την επιλογή της Κριτσάς η Μελίνα Μερκούρη είχε πει: «Είμαστε στη Κρήτη λοιπόν τώρα, που γυρίζουμε το «Χριστός ξανασταυρώνεται». Μετά από πάρα πολλές περιπέτειες, βρίσκουμε ένα χωριό που λέγεται Κριτσά, δίπλα στον Άγιο Νικόλαο. Και εκεί, γίνονται τα θαύματα. Διότι η Κριτσά, δεν έχει δει ούτε κινηματογραφική μηχανή ποτέ, δεν έχει δει τίποτα. Ήταν ένα πάμφτωχο χωριό, ωραιότατο. Oι κάτοικοι είναι υπέροχοι και πολύ περήφανοι, που θα γυρίζαμε τον Καζαντζάκη εκεί».
Ο συνδικαλισμός … των κομπάρσων
Εξαιρετική είναι και η ιστορία του συνδικαλισμού των κομπάρσων στην Κριτσά όπως αναφέρεται από τη Μελίνα Μερκούρη στη συνέντευξη της στην ΕΡΤ:
Πάμε πάλι στην ταινία…..
Λοιπόν, φτάνουμε στη Κρίτσα, αρχίζουμε το γύρισμα της ταινίας. Ήταν πανέμορφα εκεί πέρα διότι κάθε βράδυ, μαζεύαμε όλους τους κατοίκους, ο Τζούλις διάβαζε Αγγλικά κι εγώ μετέφραζα το έργο σε απλοϊκή γλώσσα. Tους είχαμε χωρίσει σε κακούς και σε καλούς. Oι κακοί παίζανε πιο πολύ μέσα στη ταινία και θα παίρνανε μεγαλύτερό ημερομίσθιο. Αλλά, όλοι θέλανε να παίξουν τους καλούς. Έτσι ξεκινήσαμε. Αλλά, φτάσαμε σε μια στιγμή, που ο Ντασέν με την διαβολική του ικανότητα, ξύπνησε τις συνειδήσεις αυτουνού του χωριού κι άρχισε να τους συνδικαλίζει.
– Nα συνδικαλίζει τους κατοίκους-κομπάρσους;
– Nαι. Ήταν ένα νέο κορίτσι, εξαιρετικό, που μια μέρα σηκώθηκε, φώναξε όλους του χωριού και είπανε: “A, τελείωσε. Πρέπει το μεροκάματο να γίνει πιο ψηλό”. Ανέβηκε λοιπόν, γιατί υπήρχαν κάτι στέγες, έτσι, πολύ χαμηλές, ανέβηκε το κορίτσι σε μια στέγη και μίλησε. Ο παραγωγός έγινε τρελός. Ο Τζούλις όμως πάρα πολύ περήφανος, διότι είχε συνδικαλίσει το χωριό. Τελικά κατορθώσαμε και πήραμε πιο μεγάλο ημερομίσθιο για όλους. Ήταν μια υπέροχη εποχή και πολύ δύσκολη, διότι ο Ντασέν περνούσε τον χωρισμό με τη γυναίκα του.
Η γνωριμία με το Καζαντζάκη
Περιγράφοντας τη γνωριμία της με το Νίκο Καζαντζάκη η Μελίνα ανέφερε: «Λοιπόν, ο Τζούλις ( σ.σ. O Nτασέν ) με πήγε στον Καζαντζάκη. Στην Ευρώπη στην Côte d’Azur που έμενε. O Καζαντζάκης ήταν αρκετά συμπαθής μαζί μου, αλλά λάτρευε τον Ντασέν, τον οποίο φώναζε Ντασινάκη. Και ήταν η Ελένη εκεί, η γυναίκα του. Eίπε: “Τώρα, θα μιλήσουμε σοβαρά και οι γυναίκες να πάνε να ετοιμάσουν το τσάϊ στη κουζίνα”. Mε πείραξε πάρα πολύ, αυτό που είπε. Εγώ έγινα τρελή από τον θυμό μου. Αλλά, βέβαια, μετά είχαμε μια μεγάλη και τρυφερή σχέση. Αυτός λάτρευε το Ντασέν και ήμουν πολύ ευτυχής, γιατί όταν τελείωσε το φίλμ, το αγάπησε. O Καζαντζάκης, ξέρεις, δεν έβγαινε ποτέ».
Για την ιστορία να αναφέρουμε πως η ταινία πήγε στις Κάνες με τον τίτλο: «Αυτός που έπρεπε να πεθάνει».
Η ταινία διακρίθηκε με Ειδική Μνεία στο Φεστιβάλ Κανών το 1957 (ήταν υποψήφια και για το «Χρυσό Φοίνικα»), ενώ το 1958 ήταν υποψήφια για τα Βραβεία BAFTA. Στην Αθήνα προβλήθηκε το Δεκέμβριο του 1957 μόνο στις αίθουσες «Παλλάς», «Τιτάνια», «Αστορ», «Αστρον» και «Ριβολί».
