Τουρκοκρήτες ή Τουρκοκρητικοί ονομάζονταν οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της Κρήτης, από την κατάκτησή του νησιού το 1669
Οι μουσουλμάνοι της Κρήτης ήταν κρητικής καταγωγής και ομιλητές της κρητικής διαλέκτου.Ελάχιστοι εξ αυτών μιλούσαν και έγραφαν την Οθωμανική Τουρκική, που τη μάθαιναν ως ξένη γλώσσα.
Οι Τουρκοκρήτες προέρχονται από: α) Κρητικούς που εξισλαμίσθηκαν μαζικά (ολόκληρα χωριά) σε διάφορες περιόδους , προκειμένου να αποφύγουν τον κεφαλικό φόρο των απίστων.
β) Μεγάλους και μικρούς γαιοκτήμονες οι οποίοι εξισλαμίσθηκαν οικειοθελώς μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κρήτης, ώστε να μπορέσουν να διατηρήσουν στο ακέραιο τις περιουσίες και τα αξιώματά τους.
Η Ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας βασίστηκε στην θρησκευτική ταυτότητα, και περιελάμβανε τους Έλληνες ορθόδοξους χριστιανούς πολίτες της Τουρκίας, και τους Μουσουλμάνους πολίτες της Ελλάδας.
Ήταν υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεγάλης κλίμακας, ή αλλιώς, συμφωνημένη αμοιβαία εκτόπιση. Η μοναδική στην παγκόσμια ιστορία που υπαγορευόταν από διακρατική σύμβαση.
Οι Τουρκοκρήτες αποτελούσαν, σε διάφορες περιόδους, περίπου το 1/8 έως 1/4 του πληθυσμού της Κρήτης.
Κατά κανόνα δεν μιλούσαν την Τουρκική και δεν τηρούσαν τους τύπους της μουσουλμανικής πίστης, έπιναν κρασί, έτρωγαν χοιρινό κρέας κλπ. Χαρακτηριστικό είναι ότι αρκετοί εξισλαμίσθηκαν οικειοθελώς.
Κατά την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 αναγκάσθηκαν όλοι ανεξαιρέτως να εγκαταλείψουν την Κρήτη ως Οθωμανοί. Στην Τουρκία όπου μετεγκαταστάθηκαν, οι γηγενείς Τούρκοι τους αποκαλούσαν “σουνετλη γκιαούρ”, δηλαδή περιτετμημένους απίστους !
Οι Τουρκοκρητικοί της Μερσίνης, είναι εξισλαμισμένοι Έλληνες της Κρήτης και άρχισαν να εγκαταλείπουν σιγά σιγά την Κρήτη με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Οι ίδιοι δεν ξεχνούν την Κρήτη. Μιλούν Κρητικά και προσπαθούν να διατηρήσουν ζωντανή την παράδοση της Κρήτης.
Μια τέτοια περίπτωση είναι το παρακάτω βίντεο που προβλήθηκε πρόσφατα από ένα Κρατικό κανάλι και χορεύουν “Ανωγειανό Πηδηχτό” .
Πρόκειται για Τουρκοκρητικούς της Μερσίνης, μια από τις περιοχές που μένουν αρκετοί Τουρκοκρητικοί μέχρι και σήμερα.
Οι Τουρκοκρητικοί της Μερσίνης χορεύουν επιδέξια των Ανωγειανό Πηδηχτό
-
constantinoupoli
