Έμαθαν τους Ηρακλειώτες να φτιάχνουν σαπούνι – Μαθητές από το Γάζι στο φεστιβάλ Χημείας

Ξεχωριστή παρουσία με πρόγραμμα, θέαμα, ανάλυση χημικών συνθέσεων  με χρήση στην καθημερινή ζωή είχε στο φεστιβάλ Χημείας που έγινε πρόσφατα στο πάρκο Γεωργιάδη στο Ηράκλειο το Γυμνάσιο Γαζίου. Οι μαθητές που συμμετείχαν στο πρότζεκτ υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας χημικού Βασιλικής Θεοδωρακοπούλου και την στήριξη της Διευθύντριας του σχολείου τους Αθηνάς Γκινούδη και των υπόλοιπων εκπαιδευτικών του σχολείου, δε συγκέντρωσαν μόνο τα βλέμματα. Συγκέντρωσαν γύρω από τον πάγκο τους εκατοντάδες πολίτες που πέρασαν από το φεστιβάλ, κέρδισαν τις εντυπώσεις και τα καλύτερα σχόλια

Το σημαντικότερο ίσως από όλα, όμως είναι ότι κατάφεραν να μεταφέρουν μια από τις πιο παλιές χημικές συνθέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας, αυτήν της κατασκευής σαπουνιού στην πράξη εκτελώντας την πάνω στον πάγκο αλλά και μαθαίνοντας την σε όποιον επιθυμούσε. Όσοι μάλιστα πέρασαν από το σταντ του Γυμνασίου Γαζίου πήραν … και δώρο ένα έντυπο με στοιχεία για την κατασκευή σαπουνιού αλλά και συνταγές για να το φτιάξουν και στο σπίτι τους.

Στην ομάδα συμμετείχαν οι μαθητές Φωτεινή Κονιδάκη, Δήμητρα Δαφέρμου, Ελπίδα Παπαδάκη, Νίκη Απλαδά, Μιχάλης  Δασκαλάκης, Μιχαέλα Ροδιτάκη, Στυλιανός Κοντζεδάκης και Ακριβή Τσέφτη.

Με λίπος κατσίκας 

Σημαντικά στοιχεία για την χημεία της κατασκευής του σαπουνιού έδιναν οι μαθητές με το έντυπο τους αλλά και δια ζώσης την ώρα που παρουσίαζαν τα σαπούνια που ήδη είχαν φτιάξει αλλά και κατασκεύαζαν τα σαπούνια τους. Σύμφωνα με αυτά, όταν οι γερμανικές φυλές έβραζαν λίπος κατσίκας με ποτάσα, προερχόμενη από αποπλύματα της στάχτης καμένων ξύλων, πραγματοποιούσαν την ίδια χημική αντίδραση που κάνουν σήμερα σε μεγάλη κλίμαακα οι σύγχρονοι κατασκευαστές σαπουνιών, την υδρόλυση των γλυκεριδίων.

Τα συνηθισμένα σαπούνια σήμερα είναι ένα μίγμα αλάτων και νατρίου με λιπαρά οξέα που έχουν μεγάλη ανθρακική αλυσίδα γι αυτό δίνουν ελαφρώς αλκαλικά διαλύματα. Χρησιμοποιοούνται γιατί έχουν πλεονεκτήματα. Δε σχηματίζουν δυσδιάλυτα άλατα ασβεστίου και μαγνησίου και δίνουν ουδέτετα διαλύματα.

Κάποια μικρά τρικ, κόλπα ή απλώς διαφοροποιημένες συνθέσεις δίνουν διαφορετικά σαπούνια όπως είπαν στη “Φ” οι μαθητές. Έτσι εάν φτιάχνεται από ελαιόλαδο είναι ένα σαπούνι τύπου Καστίλης, μπορεί να προστεθεί αλκοόλη και να γίνει διάφανο, μπορεί να χτυπηθεί με αέρα για να επιπλέει.

Ανακύκλωση τηγανέλαιου

Η ομάδα του Γυμνασίου Γαζίου πρότεινε την κατασκευή σαπουνιού με οικολογικό τρόπο και συγκεκριμένα με την ανακύκλωση τηγανέλαιου. Δίνοντας τη συγκεκριμένη συνταγή οι μαθητές πρότειναν τη χρήση τηγανέλαιου τονίζοντας: “Το τηγανέλαιο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρίπτεται στο νεροχύτη, γιατί αφενός μεν θα καταλήξει στο περιβάλλον, θα ρυπάνει τον υδρόφορο ορίζοντα και θα διαταράξει την οικολογική ισορροπία και αφετέρου θα προκαλέσει βλάβες στις αποχετεύσεις. Η παρασκευή σαπουνιού από “άχρηστο” τηγανέλαιο αποτελεί μια ορθή πρακτική ανακύκλωσης, Για το χρωματισμό του σαπουνιού και για άρωμα χρησιμοποιούνται υλικά καθημερινής χρήσης, όπως καφές, κακάο ή  κανέλα.